سکته مغزی در زمانی بروز پیدا میکند که جریان خون در قسمتی از مغز کاهش داشته باشد و یا به صورت کلی قطع شود. بروز این اتفاق باعث میشود که ورود اکسیژن کافی به مغز با اختلال شدیدی رو به رو شود. در چنین حالتی سلولهای مغزی در عرض چند دقیقه به صورت کامل از بین میروند.
این بیماری به عنوان یک بیماری اورژانسی به شمار میرود که باید درمان آن بدون معطلی انجام شود. اقدامات سریع برای درمان سکته مغزی باعث میشود که میزان تخریب مغزی به کمترین حد خود برسد و از بروز عارضههای جبران ناپذیر جلوگیری شود. سکته مغزی چیست؟ افراد مبتلا به این بیماری چه کسانی هستند؟ علائم سکته مغزی و… تماماً سؤالاتی است که قصد داریم در ادامه به آنها بپردازیم.
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی را میتوان به این صورت معرفی کرد که یک رگ خونی در مغز پاره شده است و خون ریزی پیدا کرده است. به هر دلیلی خون رسانی به مغز مسدود شده و یا با اختلال رو به رو شود، این عارضه اتفاق خواهد افتاد. همان طور که در بالاتر به این موضوع اشاره کردیم پاره شدن این رگها باعث میشود که رسیدن خون و اکسیژن به بافتهای مختلف مغز جلوگیری شود.
در صورتی که اکسیژن کافی به بافتهای مغز و سلولهای آن نرسد باعث بروز آسیبهای شدید میشود و با گذشت چند دقیقه مغز شروع به مرگ خواهد کرد. لازم به ذکر است در همین چند دقیقه تمامی اعضای داخلی بدن که توسط ناحیه آسیب دیده مغز کنترل میشوند نیز از فعالیتهای طبیعی خود دست خواهند کشید. این عارضه به عنوان یکی از خطرناکترین عارضههای اورژانسی پزشکی به شمار میرود که بعد از دیدن علائم اولیه آن فرد باید به سرعت به بیمارستان انتقال داده شود.
سکته مغزی چه کسانی را تحت تأثیر قرار میدهد؟
موارد بسیار زیادی هستند که میتوانند بر روی بروز سکته مغزی تأثیر گذار باشند. به صورت کلی افراد زیر تحت تأثیر این عارضه قرار خواهند گرفت:
- افرادی که فشار خون بالایی دارند
- افرادی که کلسترول بالایی دارند
- افرادی که به دیابت مبتلا هستند
- افرادی که بیماری آریتمی قلبی دارند
- افرادی که اضافه وزن بسیار شدیدی دارند
- افرادی که عادت غذایی سالمی ندارند
- افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را داشتهاند
- کسانی که از دخانیات زیاد استفاده میکنند و یا بیش از حد الکل مصرف میکنند در معرض خطر این عارضه هستند.
سکته مغزی چگونه بر بدن تأثیر میگذارد؟
یکی از سؤالاتی که در خصوص سکته مغزی بسیار شایع میباشد در خصوص تأثیرات این عارضه بر روی بدن میباشد. این عارضه میتواند باعث فلج شدن یک طرف بدن شود و یا کنترل برخی از عضلات صورت و یا بازو را با اختلال رو به رو کند. علاوه بر این موضوع در برخی از بیماران دیده شده است که این عارضه باعث شده است که عضلات دهان و گلو نیز تحت تأثیر قرار بگیرند و بعد از سکته مغزی این افراد با مشکل در صحبت کردن، بلعیدن و یا خوردن غذا رو به رو شدهاند. از دیگر تأثیرات این بیماری میتوان به تأثیر بر روی درک مشکلات و گفتار اشاره کرد.
علائم سکته مغزی چیست؟
علائم سکته مغزی با توجه به شدید بودن و یا خفیف بودن آن به ناحیهای که آسیب وارد شده است بستگی خواهد داشت. به صورت کلی میتوان علائم این عارضه را به شرح زیر در نظر داشت:
- تشنج
- سرگیجه
- سفتی گردن
- سردرد ناگهانی
- احساس گیجی
- بی ثباتی عاطفی
- حالت تهوع
- استفراغ
- ایجاد تاری یا دوبینی
- ایجاد فلجی در یکی از طرفین صورت
- مبهم صحبت کردن
- از بین رفتن و بروز اختلال در هنگام صحبت کردن
- از بین رفتن کامل هماهنگی میان دست و پا
- از بین رفتن حس های پنج گانه
چه چیزی باعث سکته مغزی میشود؟
علت بروز سکته مغزی در سنهای مختلف با توجه به نوع سکته مشخص خواهد شد. امروزه عاملهای بسیار متعددی وجود دارد که خطر ابتلا به این عارضه را افزایش داده است. برخی از عواملی که باعث بروز این بیماری میشوند عبارتاند از:
- اضافه وزن شدید
- کم تحرکی
- نوشیدن زیاد الکل
- استفاده از داروهای غیرقانونی بدون تجویز پزشک
- فشار خون بالای کنترل نشده
- سیگار کشیدن
- کلسترول بالای کنترل نشده
- دیابت
- بیماری آپنه انسدادی خواب
- بیماریهای قلبی عروقی اعم از نارسایی قلبی، عفونت قلب، ریتم غیرطبیعی قلب و…
- داشتن سابقه شخصی یا خانوادگی از انواع سکته مغزی
سکته مغزی چگونه تشخیص داده میشود؟
امروزه روشهای بسیار متعددی وجود دارد که بهترین جراح مغز و اعصاب میتواند با استفاده از آن به سراغ تشخیص سکته مغزی برود. برخی از روشهای تشخیص عبارتاند از:
- معاینه فیزیکی
- آزمایش خون
- سی تی اسکن
- نوار مغزی
- ام آر آی
- سونوگرافی داپلر
- آنژیوگرافی مغزی
- اکوکاردیوگرافی
چگونه میتوان خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش دهم؟
راهکار بسیار متعددی توسط متخصصین معرفی شده است که با استفاده از آنها میتوان خطر ابتلا به سکته مغزی را تا حد قابل توجهی کاهش داد. به صورت کلی این توصیهها عبارتاند از:
- در صورتی که شما فشار خون بالایی دارید بهتر است آن را در کنترل داشته باشید
- میزان کلسترول مصرفی و چربیهای اشباع شده در رژیم غذایی را کاهش دهید
- در صورتی که دخانیات مصرف میکنید، بهتر است آن را ترک کنید
- در صورتی که شما دیابت دارید باید آن را در مدیریت کنید
- وزن سالم و ایده آل خود را از دست ندهید
- رژیم غذایی شما باید غنی از میوهها و سبزیجات متنوع باشد
- ورزش منظم میتواند از بروز سکته مغزی جلوگیری کند
- در صورتی که شما آپنه انسدادی خواب دارید باید در اسرع وقت به سراغ درمان آن بروید
- نوشیدن الکل را کاهش دهید و یا به صورت کامل آن را قطع کنید
- از مصرف مواد مخدر اعم از کوکائین، آمفتامین و… دوری کنید.
چه زمانی باید به پزشک خود مراجعه کرد؟
در صورتی که شما یکی از علائم سکته مغزی را مشاهده کردهاید باید فوراً به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید و فرد را به بیمارستان انتقال دهید. در صورتی که شما حتی فکر میکنید که علائم گذرا هستند باید به سراغ پزشک بروید. بهتر است در این مواقع سریع فکر کنید و موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- بهتر است در مرحله اول از شخص بخواهید که لبخند بزند، در صورتی که یک طرف صورت وی حالت افتادگی داشته باشد باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید
- در مرحله دوم بازوهای وی را چک کنید و از فرد بخواهید که بازوهای خود را بالا ببرد. در صورتی که یکی از بازوهای وی بی اراده بود و به سمت پایین افتاده شد باید به پزشک مراجعه کنید.
- یک عبارت ساده را در نظر داشته باشید، از فرد بخواهید که این عبارت ساده را تکرار کند. صحبت کردن وی مبهم است و یا عجیب است؟ در صورتی که پاسخ این سؤال بله باشد بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید.