دیسک گردن، بهعنوان جزئی حیاتی از ستون فقرات، نقش محوری در حمایت از حرکت سر، حفظ راستا و تراز ستون فقرات و کمک به ضربهگیری مهرهها ایفا میکند. با وجود اهمیت آن، بسیاری از افراد از عملکرد پیچیده این بیماری و تأثیر آن بر سلامت ستون فقرات بیاطلاع هستند. در این مقاله، به کالبدشناسی، عملکرد، بیماریهای رایج، گزینههای درمانی و اقدامات پیشگیرانه مرتبط با دیسک گردنی میپردازیم.
آناتومی دیسک گردن
دیسک گردنی که بین مهرههای گردنی در ناحیهی گردن قرار گرفته است، از یک لایه بیرونی سخت به نام «آنولوس فیبروزوس» و یک هستهی داخلی ژلمانند به نام «نوکلئوس پالپوزوس» تشکیل شده است. این ساختار منحصربهفرد، این بیماری را قادر میسازد تا ضربه را جذب کند، فشار را توزیع نماید و حرکت نرم ستون فقرات را تسهیل کند.
عملکرد دیسک گردن
این بیماری چندین عملکرد حیاتی را در ستون فقرات بر عهده دارد:
✔ جذب ضربه: در فعالیتهایی مانند راه رفتن، دویدن یا پریدن، دیسک ضربه را جذب کرده و تأثیر آن بر مهرهها را به حداقل میرساند و از آسیب و ناراحتی جلوگیری میکند.
✔ انعطافپذیری و تحرک: دیسک گردنی امکان دامنهی وسیعی از حرکت را در گردن فراهم میکند و حرکات خم شدن، چرخیدن و کج شدن را تسهیل میبخشد.
✔ تراز ستون فقرات: با حفظ فاصلهی مناسب بین مهرهها، دیسک گردنی به تراز و ثبات کلی ستون فقرات کمک میکند.
توضیحات دکتر زاهد ملک محمدی درباره جراحی دیسک گردن👇
آسیبهای رایج مؤثر بر دیسک گردن
با وجود مقاومت این قسمت بدن، این بخش مستعد ابتلا به انواع بیماریها و آسیبهای دژنراتیو (فرسایشی) است، از جمله:
✔ فتق دیسک گردنی: این بیماری زمانی رخ میدهد که هستهی داخلی از پارگی یا ناحیهی ضعیفشدهی لایهی بیرونی بیرون میزند و اغلب باعث درد گردن، بیحسی و ضعف بازو میشود.
✔ بیماری دژنراتیو دیسک: با گذشت زمان، این بیماری ممکن است دچار تغییرات دژنراتیو شود، مانند از دست دادن خاصیت ارتجاعی و آبرسانی، که منجر به خشکی، درد و کاهش تحرک میشود.
✔ رادیکولوپاتی گردنی: فشردگی یا تحریک ریشههای عصبی در ستون فقرات گردنی میتواند منجر به رادیکولوپاتی گردنی شود که با درد، سوزنسوزن شدن و ضعف در ناحیهی شانهها، بازوها و دستها مشخص میشود.
✔ برآمدگی دیسک گردنی: برآمدگی دیسک مشابه فتق دیسک، شامل جابهجایی مواد دیسک است که بر اعصاب مجاور فشار وارد کرده و باعث ایجاد علائم میشود.
نتیجهگیری
دیسک گردنی، نقشی حیاتی در حمایت از عملکرد و تحرک ستون فقرات ایفا میکند. درک آناتومی، عملکرد، بیماریهای رایج، گزینههای درمانی و اقدامات پیشگیرانه مرتبط با این بیماری برای حفظ سلامت ستون فقرات و جلوگیری از شرایط ناتوانکننده ضروری است.
سوالات متداول
آسیبهای رایج مؤثر عبارتند از فتق دیسک، بیماری دژنراتیو دیسک، رادیکولوپاتی گردنی و برآمدگی دیسک گردنی. این شرایط میتوانند باعث علائمی مانند درد گردن، بیحسی بازو، ضعف و کاهش تحرک شوند.
اختلالات دیسک گردنی معمولاً از طریق ترکیبی از معاینهی فیزیکی، بررسی سابقهی پزشکی، تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن و گاهی اوقات مطالعات هدایت عصبی برای ارزیابی عملکرد عصب، تشخیص داده میشوند.
گزینههای درمانی برای اختلالات این بیماری ممکن است شامل اقدامات محافظهکارانه مانند استراحت، فیزیوتراپی، دارو، تزریق اپیدورال استروئید و مداخلات جراحی مانند دیسککتومی، فیوژن نخاعی یا جایگزینی دیسک مصنوعی باشد.