انواع تومور مغزی خوش خیم به نوع سلولی که درگیر است و بافت داخلی آن بستگی دارد. این تومورها تودهای از سلولهایی هستند که با سرعت کم تنها در یک نقطه از مغز رشد میکنند و در کل مغز پخش نمیشود. دستههای مختلفی از این نوع تومورها وجود دارد که در ادامه معرفی خواهیم کرد.
انواع تومور مغزی خوش خیم در یک نگاه
تومورهای مغزی خوش خیم انواع مختلفی دارند که معمولا با توجه به بافتی که درون آنها به وجود میآید و بافتی که در مغز درگیر کردهاند، دستهبندی میشوند. این تومورها اگر کاملا تخلیه شوند، امکان بازگشت مجدد آنها وجود ندارد یا حداقل به ندرت ممکن است بازگردند. انواع تومور مغزی خوش خیم شامل موارد زیر است:
مننژیوم
تومور مننژیوم یکی از شایعترین انواع تومور مغزی خوش خیم است که به بخش مننژها حمله میکند. مننژیومها از لایه میانی مننژ که عنکبوتیه نام دارد، شروع به رشد میکنند. رشد این تومور بسیار کند است و ممکن است تشخیص آن خیلی طول بکشد. بهطوریکه، معمولا بیشتر به صورت اتفاقی در MRI توسط پزشک تشخیص داده میشود.
این تومور 30% از انواع تومورهای مغزی را به خود اختصاص داده است و توموری غشایی است که مغز را کاور میکند. مننژیوم از بافت مننژها سرچشمه میگیرد و بیرونیترین قسمت از بافت سه لایه زیر جمجمه را تشکیل میدهد. جایی بین جمجمه و مغز قرار میگیرد. بانوان بیشتر در معرض این نوع تومور قرار میگیرند. اگرچه که این تومور تا 85% سرطانی نیست. اما، وجود آن میتواند به مغز آسیب وارد کند.
کرانیوفارنژیوم
کرانیوفارنژیوم با نام علمی Craniopharyngiomas، تومور خوش خیمی است که بیشتر در کودکان، نوجوانها و جوانها شایع است. این تومور در نزدیکی غده هیپوفیز و نزدیک به ریشه مغز رشد میکند. یکی از انواع تومور مغزی خوش خیم، تومور کرانیوفارنژیوم است که به صورت کیست یا توموری سفت و جامد مانند به وجود میآید. این تومور نقاطی چون اعصاب، رگهای خونی و اطراف غده هیپوفیز را تحت فشار قرار میدهد و سبب مشکلاتی در بینایی و غدد درون ریز شود.
آدنوم هیپوفیز
یکی از شایعترین تومورهایی که به غده هیپوفیز حمله میکنند، تومور آدنوم هیپوفیز است. این تومور تقریبا غدهای به اندازه یک نخود است که جایی در سطح زیرین مغز وجود دارد. تومور آدنوم بینایی و غدد درون ریز مانند هیپوفیز و هیپوتالاموس را دچار اختلال میکند و خوشبختانه با جراحی کاملا برطرف میشود. این تومور 10% از تومورهای اولیه که به تومورهای خوش خیم شناخته میشوند را به خود اختصاص داده است.
همانژیوبلاستوم
تومور همانژیوبلاستوم یکی دیگر از انواع تومور مغزی خوش خیم است که با نام علمی Hemangioblastomas شناخته میشود. این تومور رگهای خونی مغز را هدف قرار میدهد و معمولا علائم ارثی بیماری فون هیپل-لیندو است. این تومور با جراحی از بین میرود و گاهی در چند نقطه از مغز ممکن است بروز کند.
گیلوما
یکی دیگر از شایعترین انواع تومور مغزی که خوش خیم است، نوع گلیوما است. این نوع تومور بافت گلیال را تحت تاثیر قرار میدهد. این تومور بافتی است که سلولهای عصبی را نگه داشته و از آنها پشتیبانی میکند. سلولهای گلیال برخلاف نورونها، رسانای پالسهای الکتریکی مغز نیستند و ممکن است به تومور درجه 3 که از انواع تومورهای سرطانی است نیز تبدیل شوند. این تومور حتی اگر سرطانی نباشد، باید برداشته شود. چرا که به مغز و سایر بخشهای درونی آن فشار وارد میکند. این فشار خطرناک است و باعث میشود مغز بیش از پیش آسیب ببیند. در نتیجه، بر عملکرد مغز نیز تاثیر بگذارد.
شوانوما یا آکوستیک نوروما
شوانوما که به نورومهای آکوستیک با نام علمی Acoustic Neuromas معروف است، بخش عصب شنوایی مغز را تحت تاثیر قرار میدهد. این تومورها بیشتر تومورهای نسل بزرگسال و میانسال بین 30 تا 60 سال را درگیر میکند و بخش شنوایی و عصب سه قلو را مختل میکنند. این تومور رشد کندی دارد و سایر بخشهای مغز را آلوده نمیکند. شوانوما اگر ابعاد بزرگی داشته باشند، سیستم مغز را مختل میکنند. علت پیدایش این تومور دقیقا مشخص نیست. تنها حدس و بررسیهایی برای علت آن تاکنون مطرح شده است.
آنژیوفیبروم نازوفارنکس
آنژیوفیبروم نازوفارنکس به قاعده جمجمه در بینی حمله میکند و بیشتر رده سنی پسران نوجوان را درگیر میکند. علائم آن خونریزی بینی و احتقان است که معمولا نواحی اطراف بینی را نیز درگیر میکند.
استئوما
استئوما (Osteomas) یکی از انواع تومور مغزی خوش خیم است که به تومور بافت استخوانی نیز شناخته میشود. این تومور حالت جدیدی از رشد استخوانی را در بردارد که بیشترین تاثیر را روی استخوانهای صورت و قاعده جمجمه میگذارد. اگر استخوانی روی استخوان دیگر شروع به رشد کند، به آن استئوما هموپلاستیک گفته میشود. اگر این تومور روی بافت رشد کند، به آن استومای هترو پلاستیک یا استئومای سر و گردن گفته میشود. این تومور سرعت رشد بسیار آهستهای دارد و فاقد علامت است. رشد زیاد استئوما میتواند نواحی مختلفی چون تنفس، بینایی یا شنوایی را مختل کند.
تومور شبکه کوروئید
یکی از نادرترین تومورهای مغزی خوش خیم، تومور شبکه کوروئید (Choroid Plexus tumors) است. این تومور در ناحیه کوروئید مغز که مایع نخاعی تولید میکند به وجود میآید. این تومورها تا 90% خوش خیم بوده و در کودکان زیر 2 سال دیده شده است. این تومور باعث تجمع مایع نخاعی حین رشد میشود.
نتیجه گیری
تومورهای مغزی به دو دسته خوش خیم و بدخیم تقسیم میشوند. انواع تومور مغزی خوش خیم شامل تومورهایی هستند که رشد بسیار کمی دارند و معمولا علامت خاصی ندارند. مگر اینکه بزرگ شده باشند و بخشی از عملکرد مغز مثل شنوایی، بینایی و… را تحت تاثیر قرار دهند. این تومورها اگرچه بیخطر هستند. اما، باید به کمک جراحی تخلیه شوند. دکتر زاهد ملک محمدی جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات و عضو انجمن جراحان ستون فقرات اروپا هستند که میتوانید برای بررسی دقیقتر، به ایشان مراجعه کنید.